Ung thư tinh hoàn – nghe có vẻ xa lạ, nhưng thực tế lại là một trong những loại ung thư phổ biến nhất ở nam giới trẻ tuổi, đặc biệt là trong độ tuổi 15 – 40. Khác với những bệnh ung thư khác, ung thư tinh hoàn phát triển âm thầm, ít triệu chứng ban đầu, khiến nhiều người chủ quan, đến khi phát hiện thì đã ở giai đoạn muộn. Vậy nguyên nhân gây ung thư tinh hoàn là gì? Cùng Hoàng Phong Lực tìm hiểu rõ để chủ động bảo vệ bản thân, đó là cách tốt nhất để giữ gìn sức khỏe và bản lĩnh đàn ông.
Những nguyên nhân dẫn đến ung thư tinh hoàn
Tinh hoàn ẩn
Một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến ung thư tinh hoàn là tình trạng tinh hoàn ẩn (hay còn gọi là tinh hoàn không xuống bìu).
- Trong giai đoạn thai kỳ, tinh hoàn của bé trai phát triển trong ổ bụng và dần di chuyển xuống bìu. Nhưng ở một số trẻ, quá trình này không diễn ra hoàn toàn, khiến một hoặc cả hai tinh hoàn vẫn nằm trong ổ bụng hoặc bị kẹt trên đường đi xuống.
- Nhiệt độ trong ổ bụng cao hơn bìu, làm ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của tinh hoàn, dẫn đến nguy cơ đột biến tế bào và phát triển thành ung thư.
- Nam giới có tiền sử tinh hoàn ẩn có nguy cơ mắc ung thư tinh hoàn cao gấp 3 – 10 lần so với người bình thường, ngay cả khi đã phẫu thuật hạ tinh hoàn xuống bìu.
Di truyền và yếu tố gia đình
Bạn có biết, nếu trong gia đình từng có người mắc ung thư tinh hoàn, bạn sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với những người khác?
- Di truyền đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của ung thư tinh hoàn. Nếu anh em ruột hoặc cha của bạn từng mắc bệnh, khả năng bạn cũng bị ảnh hưởng là rất cao.
- Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, đột biến gen trên nhiễm sắc thể X có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư tinh hoàn.
Nếu bạn có tiền sử gia đình mắc bệnh này, việc kiểm tra sức khỏe định kỳ là vô cùng cần thiết để phát hiện sớm những bất thường.
Rối loạn nội tiết tố
Hormone testosterone không chỉ ảnh hưởng đến sinh lý mà còn đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của tinh hoàn. Nhưng khi cơ thể bị rối loạn nội tiết tố, nguy cơ ung thư tinh hoàn cũng tăng lên.
- Một số nghiên cứu chỉ ra rằng, sự gia tăng bất thường của hormone estrogen trong thai kỳ có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của tinh hoàn ở thai nhi, dẫn đến nguy cơ ung thư sau này.
- Nam giới tiếp xúc với môi trường có nhiều hóa chất gây rối loạn nội tiết (như bisphenol A – BPA trong nhựa, thuốc trừ sâu, hoặc hormone tăng trưởng trong thực phẩm) cũng có thể bị ảnh hưởng.
Chấn thương tinh hoàn
Tinh hoàn là một trong những cơ quan nhạy cảm nhất của cơ thể nam giới. Những chấn thương mạnh do tai nạn, va đập trong thể thao hoặc tai nạn sinh hoạt có thể dẫn đến viêm nhiễm và làm tăng nguy cơ ung thư tinh hoàn.
- Khi tinh hoàn bị tổn thương, mô tế bào có thể bị biến đổi bất thường, tạo điều kiện cho tế bào ung thư phát triển.
- Ngoài ra, viêm tinh hoàn mãn tính do nhiễm virus hoặc vi khuẩn cũng có thể kích thích sự phát triển của tế bào ung thư.
Lối sống không lành mạnh
Không chỉ yếu tố bẩm sinh hay di truyền, chính những thói quen hàng ngày cũng có thể góp phần làm tăng nguy cơ ung thư tinh hoàn.
- Hút thuốc lá: Hóa chất độc hại trong thuốc lá không chỉ gây ung thư phổi mà còn có thể làm tổn thương tinh hoàn, khiến tế bào tinh hoàn bị biến đổi bất thường.
- Rượu bia và chất kích thích: Uống nhiều rượu bia và sử dụng chất kích thích như cần sa có thể làm suy giảm testosterone, làm rối loạn sự phát triển của tinh hoàn.
- Béo phì: Nam giới thừa cân, béo phì có nguy cơ mất cân bằng nội tiết tố, từ đó làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
- Tiếp xúc với môi trường độc hại: Làm việc trong môi trường có nhiều hóa chất, phóng xạ hoặc nhiệt độ cao trong thời gian dài cũng có thể làm tăng nguy cơ ung thư tinh hoàn.
Ung thư tinh hoàn có thể phòng tránh không?
Dù không thể thay đổi yếu tố di truyền hay tiền sử bệnh, nhưng bạn hoàn toàn có thể giảm nguy cơ mắc ung thư tinh hoàn bằng cách:
- Kiểm tra tinh hoàn định kỳ: Tự kiểm tra tinh hoàn mỗi tháng để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường như khối u nhỏ, sưng, đau âm ỉ.
- Duy trì lối sống lành mạnh: Hạn chế rượu bia, bỏ thuốc lá, ăn uống cân bằng và tập luyện thể thao đều đặn.
- Bảo vệ tinh hoàn khi chơi thể thao: Sử dụng đồ bảo hộ khi tham gia các môn thể thao có nguy cơ chấn thương cao.
- Hạn chế tiếp xúc hóa chất độc hại: Nếu làm việc trong môi trường có hóa chất, nên sử dụng đồ bảo hộ và giảm thiểu tiếp xúc trực tiếp.
Đọc thêm bài viết: Loại rau củ giúp cân bằng nội tiết tố an toàn và tự nhiên
Kết bài
Ung thư tinh hoàn không phổ biến như ung thư phổi hay gan, nhưng nó có thể lấy đi sức khỏe, khả năng sinh sản và thậm chí là mạng sống của nam giới nếu không được phát hiện sớm.
Tin vui là, tỷ lệ chữa khỏi ung thư tinh hoàn lên đến hơn 95% nếu phát hiện ở giai đoạn đầu. Nhưng điều quan trọng là, bạn phải hiểu rõ các nguyên nhân gây ung thư tinh hoàn để biết cách phòng tránh.
Hãy lắng nghe cơ thể mình, chủ động kiểm tra sức khỏe định kỳ và xây dựng lối sống lành mạnh. Đừng để những thói quen xấu hoặc sự chủ quan khiến bạn phải trả giá bằng chính bản lĩnh đàn ông của mình!
